Erfgoed . . . brengt verhalen tot leven
Erfgoed en bibliotheken vormen een krachtige combinatie, waar de kracht van verhalen centraal staat. Probiblio-adviseur Edo Postma ziet erfgoed als een logische aanvulling op het werk van bibliotheken. Met diverse activiteiten en samenwerkingen, zoals workshops en erfgoedlijnen, brengen bibliotheken het verleden tot leven en maken ze geschiedenis toegankelijk voor een breed publiek.
Probiblio adviseur Edo Postma interesseert zich al jaren voor erfgoed en combineert dat met zijn werk. “Het begon voor mij 15 jaar geleden met het verzoek van Bibliotheek Hardinxveld om een plek te creëren waar mensen stamboomonderzoek konden doen. Samen met het archief van Gouda begeleidde ik de bibliotheek in dit proces. Er stond een computer met oude, gedigitaliseerde foto’s als screensaver. Twee oudere dametjes nestelden zich voor die computer en bij elke foto hadden ze wel een verhaal en daar draait het om. De bibliotheek ís van verhalen.”
Van themabus en erfgoedlijn tot Minecraftworkshop
In 2009 werd de bibliobus ingericht als themabus en reed zo de provincie door om bibliotheken en scholen te bezoeken. De bussen waren voorzien van interactieve tafels om gesprekken op gang te brengen en mensen nieuwe ervaringen te laten opdoen.
10 jaar geleden startte de provincie Zuid-Holland met organiseren van hun erfgoedbeleid in 7 erfgoedlijnen rond 7 karakteristieke historische thema’s en regio’s. De provincie wilde hun erfgoed bij een breder publiek bekend maken. Mensen die wel geïnteresseerd zijn in hun geschiedenis, maar niet zo snel naar de erfgoedinstellingen gaan en wel in de bibliotheek komen. Probiblio brengt met haar activiteiten erfgoed en de bibliotheek samen en interesseert nieuwe doelgroepen voor de geschiedenis van hun provincie.
Door de jaren heen organiseerden bibliotheken met de hulp en het aanbod van Probiblio verschillende workshops met een erfgoedthema. Die workshops gaan met de tijd mee en sluiten aan bij de interesses van deelnemers. De populaire Minecraftworkshops brengen kinderen op een laagdrempelige manier in aanraking met hun lokale historie. De bibliotheek laat kinderen een historische locatie in de omgeving bezoeken om dat vervolgens in de bibliotheek met elkaar na te bouwen. Of neem het idee van de populaire escaperoom en koppel dat aan een historische thema met een spannende activiteit. Zo krijg je de Break-in box met allemaal verborgen lagen waar jong en oud al puzzelend op een leuke manier met historische onderwerpen in aanraking komen.
De toekomst van erfgoed in de bibliotheek
Edo ziet een bloeiende toekomst voor erfgoed in de bibliotheek. “Er bestaan zoveel aanknopingspunten en activiteiten, dat kunnen we nog lang blijven doen. Veel bibliotheken hebben een historisch informatiepunt en organiseren samen met erfgoedpartners mooie activiteiten.”
In de bibliotheek Oegstgeest werd samen met geïnteresseerde vrijwilligers een Archeohotspot geopend en ontstond een stappenplan hoe je als bibliotheek een Archeohotspot opzet. Een plek waar burgers met elkaar archeologisch onderzoek doen. Dat sluit aan bij het Verdrag van Faro, dat uitgaat van de gedachte dat erfgoed van de mensen is. Publieksparticipatie is daarbij het uitgangspunt en dat principe sluit weer mooi aan bij de Community Library.
“Vanuit Probiblio bieden we erfgoedinstellingen en bibliotheken een podium en laten we ze van elkaar leren. Vaak focussen erfgoedinstellingen op hun bakstenen gebouw en verwachten dat bezoekers wel komen. Maar als je in de bibliotheek aandacht besteed aan hetzelfde erfgoedthema trekt dat toch een ander publiek. Andersom staan erfgoedorganisaties vaak open voor samenwerken, dus ga er vooral lokaal mee aan de slag en benader partijen.
Erfgoed staat niet benoemd in de wettelijke taken van de bibliotheek. Maar het sluit er wel naadloos bij aan, want de bibliotheek is een huis van kennis en informatie, de plek van ontmoeting & debat en een plek waar je kennis kunt maken met kunst en cultuur. Erfgoed draait om verhalen en de bibliotheek is van verhalen. Een plek waar mensen samenkomen en een plek waar mensen in contact komen met hun verleden.